भारतामध्ये दोन दशकांमध्ये Breast Cancer आहे तो 50% वाढलेला आहे आणि बाहेरच्या देशांमध्ये हा कॅन्सर आहे तो पन्नास वर्षानंतर होतो परंतु आपल्या भारतामध्ये तो आता ३५-४० वर्षांमध्ये दिसू लागलेला आहे. बाहेरच्या देशापेक्षा आपल्या देशामध्ये कमी वयामध्ये स्त्रियांना होणारा हा Breast Cancer चा धोका खूप वाढलेला आहे . ४० ते ५० वर्षे महिलांना हा जास्त प्रमाणामध्ये होत आहे .
आता दुःखाची ही बातमी आहे कारण हा Breast Cancer आहे तो आता ३० वर्षाच्या स्त्रियाना हि होत आहे. 40 पेक्षा कमी वय असलेल्या स्त्रियांना सुद्धा हा Breast Cancer होत आहे . आपल्या देशांमध्ये स्तनाचा कॅन्सर आहे तो कॉमन एक सार्वजनिक गोष्ट झालेली आहे . बाहेरच्या देशांमध्ये ४० पेक्षा कमी वय असलेल्या स्त्रियांना फक्त ६ % होतो. आपल्या भारतामध्ये स्तनाचा कॅन्सर झालेल्या १०० स्त्रियांपैकी ६ ते २० टक्के महिला ४० पेक्षा कमी वयाच्या असतात.
Breast Cancer होण्याची जी लक्षण आहेत त्याची सुरुवातीची लक्षणे काय आहेत ते जर आपल्याला समजली तर ,आपण जाणून घेतली तर हा कॅन्सर होण्यापासून आपल्याला जो धोका आहे तो धोका टाळण्याची शक्यता कमी करता येतील.
Breast Cancer होण्याची चुकीची समजूत
- Breast Cancer बद्दल आपली चुकीची समजुत Breast Cancer बाहेरून येत नाही किंवा कुठला आपल्याला इन्फेक्शन झालं म्हणून ते होत नाही, तर आपल्या शरीरामध्ये असामान्यपणे वाढणाऱ्या पेशी आहेत, वाढणाऱ्या कोशिका आहेत त्याच्यामुळे हा स्तनाचा कॅन्सर आपल्याला होत असतो . त्या अचानकपणे वाढतात ,त्याच्यावरती आपलं काही नियंत्रण राहत नाही आणि जेव्हा ह्या पेशी वाढत जातात तेव्हा आपल्या शरीरामध्ये त्या खूप भारी प्रमाणात वाढल्या जातात .
- तसेच कॅन्सर वाढत गेला तर कॅन्सरच्या गाठी आहेत कुठे थांबत नाहीत मग त्याच्या Stage असतात त्या स्टेट वाढत जातात आणि कॅन्सरच्या वरती इलाज करणे तो कंट्रोलमध्ये आणणे, आपल्या हातातून निघून जातो.
- हा एकाच गोष्टीमुळे होतं असं नाही आपल्या आईला किंवा वडिलांना अनुवंशिक जर असेल तर त्याच्याकडून २% आपल्याला होण्याचे chance असतात परंतु ब्रेस्ट कॅन्सर असा कॅन्सर आहे की त्याचा पारंपारिक किंवा अनुवंशिकच काही हिस्ट्री मुळे हा होत नाही.
- Breast Cancer अनुवंशिक नाहीये कुणाला जर घरामध्ये असेल म्हणून तो दुसऱ्याला झाला तसेच फॅमिली बॅकग्राऊंड मधून कोणाला आहे म्हणून तो, मला झाला असं नाहीये . आता ब्रेस्ट कॅन्सर कुणालाही होऊ शकतो . महिलांना हा विशेष होतो. महिलांनी त्यांच्याकडे ,आरोग्याकडे लक्ष देणे गरजेचे आहे .
Breast Cancer स्तनाच्या कर्करोगाची लक्षणे कोणती?
- स्तन किंवा अंडरआर्ममध्ये लक्षणीय ढेकूळ किंवा घट्ट भाग हे स्तनाच्या कर्करोगाचे पहिले लक्षण असते. हे आसपासच्या ऊतींपेक्षा वेगळे वाटू शकते आणि कालांतराने टिकून राहते.
- Breast Cancer च्या पेशी दुधाच्या नलिका आणि/किंवा स्तनाच्या दूध उत्पादक लोब्यूल्समध्ये सुरू होतात.
- स्तनाचा कर्करोग हा एक असा आजार आहे ज्यामध्ये स्तनाच्या असामान्य पेशी अनियंत्रित वाढतात आणि ट्यूमर बनतात. अनियंत्रित राहिल्यास, ट्यूमर संपूर्ण शरीरात पसरू शकतो आणि घातक होऊ शकतो.
- स्तनाची गाठ किंवा घट्ट होणे
- तुमच्या स्तनांच्या आकारात, आकारात बदल होत असल्यास .
- स्तनाचा आकार, आकार किंवा सममितीमधील अस्पष्ट बदलांचे निरीक्षण केले पाहिजे. यामध्ये सूज, संकोचन किंवा असममितता समाविष्ट आहे जी मासिक पाळीच्या चक्राशी संबंधित नाही.
- स्तन दुखणे हे स्तनाच्या कर्करोगाचे क्वचितच लक्षण असले तरी, स्तन किंवा स्तनाग्र मध्ये कोणतीही नवीन, सतत वेदना किंवा अस्वस्थता यांचे आरोग्य सेवा प्रदात्याने मूल्यांकन केले पाहिजे.
- तुमच्या स्तनाच्या किंवा स्तनाग्रावरील त्वचेच्या स्वरूपातील बदल. तुमची त्वचा मंद, सुरकुत्या, कवच किंवा सुजलेली दिसू शकते. ते तुमच्या स्तनाच्या इतर भागांपेक्षा लाल, जांभळे किंवा गडद दिसू शकते.
- निप्पलच्या स्वरूपातील बदल, जसे की आतील बाजूस वळणे, मागे घेणे किंवा डिस्चार्ज (आईच्या दुधाशिवाय). होत असल्यास .
Breast Cancer चा धोका कसा कमी करू शकतो?
- स्तनाच्या कर्करोगाचा धोका कमी करण्याचा कोणताही खात्रीशीर मार्ग नाही, परंतु अमेरिकन कॅन्सर सोसायटी (ACS) सर्व महिला आणि AFAB असलेल्या लोकांसाठी खालील सल्ला देण्याचे काम केले आहे.
- दररोज व्यायाम करा तुमचे वजन नियंत्रित ठेवा. दररोज 30 मिनिटे वेगवान चालायला जा .
- गायमुखासन , तुमचे हाच साधे हात स्ट्रेच करा . तसेच भुजंगासन, धनु वक्रासन यासारखे योग असणांचा सराव करू शकता.
- छातीचे स्नायू बळकट होण्यास मदत होते.
- गर्भनिरोधक जास्त प्रमाणात जर आपण गोळ्या खाल्ल्या तर आपल्याला कॅन्सर होऊ शकतो.
- अल्कोहोल विविध समस्याचे प्रमुख कारण असले तरीही कर्करोगाशी जोडलेले आहे तंबाखू , धूम्रपान टाळा.
- वजन नियंत्रित करणे गरजेचे आहे. जंक फूड आहार टाळा, पौष्टिक आणि सात्विक आहार तुम्ही खाऊ शकता, नियमित अंतराने पाणी ,ताक, फळांचा रस यासारखे द्रव पदार्थ आपण आपल्या आहारात घेतले पाहिजेत.
- चरबीयुक्त पदार्थ खाणे टाळा. फळे ,भाज्या ,संपूर्ण धान्य ,शेंगा ,कडधान्य ,निरोगी स्नॅक्स तुमच्या आहारामध्ये समावेश करा.
- स्तनपान केल्याने रजोनिवृत्तिपूर्वीचा आणि रजोनिवृत्ती नंतरचा स्तनाचा कर्करोग होण्याचा जो धोका असतो तो कमी होण्यास मदत होते .,त्याच्यामुळे स्तनपान करण्याच्या काळात हार्मोनोस बदल होत असतात आणि मासिक पाळीला आपल्याला विलंब होत असतो . इस्ट्रोजेन हार्मोनचे उत्पादन कमी होऊ शकते . इस्ट्रोजेन हार्मोनची उच्च पातळी स्तनाच्या कर्करोगाच्या पेशींच्या वाढीस प्रोत्साहन देते.
- प्लास्टिकच्या भांड्यातून गरम अन्न खाणे टाळा . स्क्रॅच टेफ्लॉन पॅनमध्ये अन्न तयार करणे तुम्ही टाळू शकता.
Breast Cancer उपचार
- 90% स्त्रिया स्तनाच्या कर्करोगाचे निदान झाल्यानंतर किमान 5 वर्षे जगतात. स्टेज 1 किंवा स्टेज 2 स्तन कर्करोगाचे निदान झाल्यास, जगण्याचा दर 99% पर्यंत असू शकतो.
- स्तनाचा कर्करोग होतो जेव्हा स्तनाच्या पेशी बदलतात आणि कर्करोगाच्या पेशी बनतात त्या वाढत जातात आणि ट्यूमर बनवतात.
- ट्यूमर काढून टाकण्यासाठी शस्त्रक्रियेद्वारे किंवा कर्करोगाच्या पेशी मारण्यासाठी उपचार करून स्तनाच्या कर्करोगावर उपचार करू शकतात.
- बहुतेक स्तनाच्या कर्करोगाच्या गाठींना तुम्ही स्पर्श करता तेव्हा त्यांना वेदना होत नाहीत. तथापि, स्तनातील दुर्धरपणामुळे आसपासच्या ऊतींमध्ये वेदना, अस्वस्थता आणि सूज येऊ शकते. नियतकालिक स्तन वेदना असामान्य नाही.
- जर गाठीं तपासले नाही तर ट्यूमर संपूर्ण शरीरात पसरू शकतात आणि प्राणघातक होऊ शकतात. स्तनाच्या कर्करोगाच्या पेशी दुधाच्या नलिका आणि/किंवा स्तनाच्या दुधाचे उत्पादन करणाऱ्या लोब्यूल्समध्ये सुरू होतात. सुरवातीला हा जीवघेणा नसतो आणि सुरुवातीच्या टप्प्यात शोधला जाऊ शकतो.
- रुग्णाला शस्त्रक्रिया करण्याची इच्छा नसते. अशा वेळी रुग्णांना त्यांच्या रोगावर नियंत्रण ठेवण्यासाठी हार्मोन-ब्लॉकिंग औषधांसह उपचार करू शकतो. हे उपचारात्मक असण्याची प्रवृत्ती नाही, परंतु ते ट्यूमर कमी करू शकते आणि काही प्रकरणांमध्ये प्रगती विलंब करू शकते.
स्व-तपासणी कशी करायची ?
- नियमितपणे तुमच्या स्तनांची तपासणी केल्याने स्तनांचे आरोग्य राखण्यास मदत होते आणि स्तनाच्या कर्करोगाच्या गाठी शोधण्यात मदत होऊ शकते.ते प्रभावीपणे पार पाडण्यासाठी, आरशासमोर उभे राहून आपले हात बाजूला ठेवून सुरुवात करा आणि त्वचेच्या पोत, स्तनाग्र स्थिती किंवा सूज यातील कोणत्याही बदलासाठी दोन्ही स्तनांची दृष्यदृष्ट्या तपासणी करा.
- पुढे, एक हात वर करा आणि विरुद्ध हाताचा वापर करून स्तनाच्या ऊतींना हलक्या हाताने गोलाकार हालचाली करा, संपूर्ण स्तन आणि बगलाचा भाग झाकून टाका.
- सभोवतालच्या ऊतींपेक्षा भिन्न किंवा कोमल असलेल्या कोणत्याही भागाकडे लक्ष द्या.
Breast Cancer च्या कर्करोगाचे निदान कसे केले जाते?
स्तनाचा अल्ट्रासाऊंड.
स्तन चुंबकीय अनुनाद इमेजिंग (MRI) स्कॅन.
स्तन बायोप्सी.
हार्मोन रिसेप्टर्स तपासण्यासाठी इम्युनोहिस्टोकेमिस्ट्री चाचणी.
स्तनाच्या कर्करोगास कारणीभूत उत्परिवर्तन ओळखण्यासाठी अनुवांशिक चाचणी.